فن کویل به عنوان سیستم مستقل و کاربردی هوای موجود در یک محیط را به گردش در می‌آورد و برای فراهم کردن سرمایش و گرمایش در صنایع و ساختمان استفاده می‌شود. این تجهیز دارای فن به شکل دمنده و همچنین مبدل گرمایی (حرارتی) است که با مدار کنترل و فیلتر ادغام می‌شود. به طور کلی این دستگاه جزء سیستم‌های Hvac به حساب می‌آید و در ساختمان تجاری، اداری و… کارایی دارد.

نحوه کار دستگاه فن کویل

طرز کار فن کویل برای فراهم کردن سرمایش به نحوی است که آب سرد از داخل چیلر یا سیستم‌های سرمایش مرکزی به درون کویل می‌رود و برای موقعیت‌هایی که نیاز به گرمایش است هوای گرم محیط از کویل سرد حرکت می‌کند و حرارت و دمای آن جذب کویل می‌شود و به آب سرد منتقل می‌شود و بعد هوای مطبوع و خنک به فضا برمی‌گردد و دما کاهش می‌یابد.

ساختار طراحی دستگاه‌های فن کویل تقریبا مشابه هم است، این دستگاه از چند کویل (لوله‌های خم) و یک فن ایجاد شده است. روش کار فن کویل به‌صورتی است که سوپاپ شیر برقی در ورودی کویل قرار دارد و وظیفه آن کنترل کردن جریان آب خنک و آب گرم ورودی است. همچنین میزان گردش و دور فن براساس دما و حرارت مورد نیاز تغییر می‌کند.

انواع دستگاه فن کویل

برای تقسیم‌بندی فن کویل ابتدا باید راه‌ ورود و همچنین خروج آب را در نظر گرفت که در مدل دو لوله و چهار لوله طراحی می‌شود. همچنین ساختار طراحی فن کویل به‌صورت زیر تقسیم می‌گردد.

  • فن کویل زمینی
  • فن کویل دیواری
  • فن کویل سقفی (کاستی)
  • فن کویل توکار سقفی
  • فن کویل کانال دار پرفشار (سقفی)

در ادامه کاربرد فن کویل دو لوله و چهار لوله بیان می‌کنیم.

فن کویل دو لوله

در وضعیت معمول، دستگاه فن کویل دارای یک مبدل گرمایی (حرارتی) است که به شکل مشترک برای سرمایش و گرمایش کاربرد دارد. این فن کویل لوله ورودی و خروجی آب دارد و با نام فن کویل دو لوله شناخته می‌شود. مسیر و حرکت آب ورودی به آن (آب سرد چیلر و یا آب گرم داخل دیگ) و آب خروجی از آن ( برگشت به چیلر یا دیگ) از راه شیر سه راه عوض می‌شود.

فن کویل چهار لوله

بعضی مواقع با توجه به نوع نیاز کاربری به گرمایش و سرمایش لازم است از فن کویل چهار لوله استفاده ‌شود. در این شرایط از سیستم‌هایی با طراحی چهار لوله استفاده می‌کنند که دو لوله ورودی و همچنین دو عدد لوله خروجی دارد و از دو کویل به شکل مجزا و مستقل برای سرمایش و گرمایش استفاده می‌کند. به همین دلیل با توجه به نیاز افراد می‌تواند در محیط ساختمانی فضایی برای سرمایش و فضایی برای گرمایش فراهم نماید.

بعد از آشنایی با فن کویل دو لوله و چهار لوله، حال می‌خواهیم به طور کامل به بررسی انواع فن کویل در نوع فن کویل زمینی، دیواری، سقفی کاستی، سقفی توکار، سقفی کانال دار پرفشار بپردازیم.

فن کویل زمینی

این دستگاه فن کویل در مدل زمینی با جریان هوای به‌صورت عمودی در گذشته کاربرد داشت و مورد استفاده قرار می‌گرفت. از جمله مزایای این دستگاه می‌توان به نصب آسان، هزینه پایین تعمیرات و سرویس، صدای کم و کارکرد مناسب اشاره کرد.

فن کویل دیواری

فن کویل دیواری به‌صورت روکار قرار می‌گیرد و شبیه یونیت داخلی کولر گازی فضای زیادی اشغال نمی‌کند و نصب آن بسیار ساده است. این دستگاه از لحاظ ساختار ظاهری مشابه اسپلیت‌های دیواری (پنل داخلی) است.

مزیت‌های کاربردی استفاده از فن کویل دیواری به‌صورت زیر است.

  • ارائه سرمایش و گرمایش سریع
  • دارای فین آلومینیومی
  • با داشتن دریچه برای خارج شدن آب کندانس
  • دارای فیلتر با امکان شستشو
  • امکانات متصل شدن به ترموستات دیواری و ریموت کنترل

فن کویل سقفی (کاستی)

این دستگاه در قسمت سقف در ساختمان نصب می‌شود و می‌توان آن را در بخش پایینی سقف کاذب و یا بدون سقف کاذب قرار داد. از فن کویل سقفی کاستی در ساختمان مسکونی، تجاری و همچنین کاربردهای صنعتی استفاده می‌کنند. کنترل این مدل فن کویل با ترموستات و یا کلید انجام می‌شود و می‌توان دور و حرکت فن کویل را با آن تنظیم کرد. و دستگاه را در حالت on یا off قرار داد. انواع فن کویل کاستی به شکل یک طرفه، چهار طرفه و مدور و چرخشی 360 درجه ارائه می‌شود.

فن کویل توکار سقفی توکار

این دستگاه فن کویل درون سقف کاذب نصب می‌گردد و همانند مدل کاستی طراحی شده است. در این دستگاه شرایط کانال گذاری جریان هوای خروجی وجود دارد و می‌توان با هزینه پایین‌تری هوای مطبوع و تازه‌ای را در ساختمان ایجاد کرد.

فن کویل سقفی کانال دار پرفشار

دستگاه فن کویل کانال دار برای محیط‌هایی که متراژ محدودی دارند و به فیلتر زیادی برای جریان هوا نیاز ندارد، مناسب است. مشخصات اصلی این فن کویل شامل مواردی مانند تأمین ظرفیت و توان هوادهی بالا، فراهم کردن فشار استاتیک، ایجاد هوای مطبوع و تازه است. این قابلیت‌ها موجب می‌شود، که فن کویل کانال دار برای محیط های مانند لابی ساختمان، فروشگاه‌های کوچک و… استفاده شود.